Koşma Nedir?
-Âşık edebiyatında en çok sevilen ve kullanılan nazım şeklidir.
-Dört dizeli bentlerden oluşur.
-Dörtlük sayısı 3-5 arasındadır.
-11’li hece ölçüsüyle (6+5 ya da 4+4+3 duraklı olarak) yazılır/söylenir. 4+3 ve 4+4 kalıbıyla söylenmiş koşmalar da vardır.
-Şair son dörtlükte mahlâsını söyler.
-Uyak düzeni abab cccb dddb… şeklindedir. İlk dörtlüğün uyak düzeni xbxb ya da aaab şeklinde de olabilir.
-Koşmalar genellikle lirik konularda söylenir.
-Aşk, güzellik, tabiat, sevgi vb konular işlenir.
-Koşmalar konularına göre güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt gibi nazım türleri içerir.
-Karşılıklı konuşma (dedim-dedi) biçiminde olan koşmalar da vardır.
-Ziyadeli koşmalara ayaklı koşma denir: ab(b)ab(b) cccb(b) dddb(b) …
-Önemli koşma şairleri Köroğlu, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Gevherî, Erzurumlu Emrah, Âşık Ömer.
|